De interne vertrouwenspersonen van gemeente Almere streven ernaar om de bewustwording rondom integriteit binnen de organisatie te vergroten. Het jaarverslag integriteit van de interne vertrouwenspersoon is gericht op de integriteitsmeldingen van het jaar 2022.
Deze (jaarlijkse) rapportage draagt bij aan de borging en het bevorderen van goed ambtelijk handelen van integriteit en het integriteitsbewustzijn in de ambtelijke organisatie. Daarmee wordt ook recht gedaan aan de structurele aandacht die uitgaat naar het monitoren van het integriteitsbeleid.
Elke gemeente is verplicht om eens per jaar verantwoording af te leggen aan de gemeenteraad over het gevoerde integriteitsbeleid en de naleving van de gedragscode. Hiermee voldoet de gemeente aan de verplichting uit de Ambtenarenwet.
De Regeling melding vermoeden misstand of onregelmatigheid’ (integriteitsschending) en ‘Klachtenregeling Ongewenst Gedrag’, vormen het kader/bescherming waarin medewerkers terecht kunnen met vermoedens, meldingen en klachten over integriteitsschendingen. Medewerkers kunnen, conform deze regelingen, bij de interne vertrouwenspersoon of leidinggevende schendingen melden of dit rechtstreeks doen bij de in de regeling opgenomen commissies (Landelijke Klachtencommissie Ongewenst gedrag of de Afdeling onderzoek van het Huis voor Klokkenluiders).
In 2022 heeft de vertrouwenspersoon 6 adviesgesprekken gevoerd omtrent integriteit. Hieruit zijn 3 meldingen gekomen waarvan 2 door externen.
Adviesgesprekken in 2022: 6
De raad heeft gevraagd om in het vervolg meer specifiek te benoemen wat de ernst is van de gedane meldingen. Om herleidbaarheid naar personen, teams of casussen te voorkomen kan alleen in algemene zin gerapporteerd worden over de aard van de meldingen. Om toch een indicatie te geven voegen wij de maatregelen toe.
1 keer heeft een melding geleid tot een officiële waarschuwing. Er is 2 keer onderzoek gedaan, de onderzoeken hebben niet vast kunnen stellen dat de melding gegrond is.
Wanneer melding wordt gedaan van belangenverstrengeling door ambtenaren dan wordt dit meteen serieus en adequaat opgepakt. Ook wanneer wij signalen opvangen (van binnen óf buiten de organisatie) dan zijn we alert om te voorkomen dat belangenverstrengeling voorkomt. Naar aanleiding van een dergelijk signaal hebben wij afgelopen jaar één specifiek onderzoek gedaan. Hieruit zijn geen onvolkomenheden naar voren gekomen. In 2023 wordt de wijze van onderzoek naar belangenverstrengeling en het hebben van nevenfuncties nog eens extra kritisch tegen het licht gehouden.
In 2021 is onderzoek gedaan naar het gebruik van de NS business kaart. Als gevolg hiervan zijn beheersmaatregelen ingeregeld. Zo staan directie en bestuur nadrukkelijk achter het beleid en geven zij het goede voorbeeld. Ook de spelregels over het gebruik zijn veel duidelijker geworden. Leidinggevenden en medewerkers zijn hier in 2022 van op de hoogte gebracht via de nieuwsbrief leidinggevenden en via Alforum. We zien nu zelfs dat medewerkers zelf aangeven als ze per abuis de kaart niet goed hebben gebruikt. Dat zien we als een positieve ontwikkeling en dat een mooie stap is gemaakt in bewustwording. In het najaar 2022 is ook weer gestart met het kijken naar de gemaakte reizen. Hier zijn we nog mee bezig. De uitkomsten hiervan zijn nog niet bekend.
De bijzondere kenmerken van de overheidstaken – zoals de besteding van publieke middelen en een monopolie positie op vele terreinen – vereisen van de overheid een extra hoog integriteitsniveau. De overheid heeft een belangrijke voorbeeldfunctie. Het afleggen van de eed/belofte is verplicht voor alle nieuwe medewerkers met een arbeidsovereenkomst bij de gemeente Almere.
Aan het begin van 2022 zijn de eed en belofte net als in 2021 nog digitaal aangeboden. Vanaf mei zijn deze gelukkig weer live in het Gemeentehuis gehouden, waarbij ook familie, vrienden en collega’s weer aanwezig konden zijn.
In 2022 hebben in totaal 264 collega's de ambtseed of -belofte afgelegd. Daarvan hebben 37 collega's deze bijeenkomst digitaal meegemaakt en 227 medewerkers fysiek. Dit is een stijging van 91 nieuwe collega’s t.o.v. 2021. Ingehuurde medewerkers ondertekenden een (uitgebreide) integriteitsverklaring.
Om het gesprek rondom integriteit op gang te brengen binnen de organisatie is een interactieve presentatie gemaakt. Hierin wordt kennis gedeeld door de vertrouwenspersonen over onder andere de afspraken die over integriteit zijn gemaakt, de gedragscode van de gemeente Almere en het morele kompas. Daarnaast staan er een aantal dilemma’s in waarop je je stem (anoniem) uitbrengt en met elkaar over in gesprek gaat. Deze presentatie is (op verzoek) bij verschillende afdelingen en teams gegeven.
De e-learning die de Almere Academie heeft gebouwd om medewerkers te laten oefenen en te leren aan de hand van dilemma’s heeft hetzelfde doel, maar doorloop je individueel. Het is verplicht voor nieuwe medewerkers, maar ook beschikbaar voor huidige medewerkers. De e-learning is modulair opgebouwd, waarbij de Almere Academie het programma kan samenstellen en aanpassen aan de behoefte van onze organisatie. De E-learning is in 2022 door 316 medewerkers doorlopen.
Medewerkers kunnen een NS business kaart aanvragen. Deze kaart mag worden gebruikt om voor het werk naar een cursus te reizen of bijvoorbeeld naar een andere gemeente. Deze kaart is niet bedoeld voor het dagelijkse woon-werkverkeer. In 2021 is onderzoek gedaan naar het gebruik van deze kaart. Dit naar aanleiding van signalen dat deze kaart ook wel voor andere doeleinden werd gebruikt. Het onderzoek heeft veel opgeleverd. Als gevolg hiervan zijn een aantal beheersmaatregelen ingeregeld. Voorbeelden hiervan zijn:
