Direct naar paginainhoud

De Allereerste Almeerder

Op 1 december is het 45 jaar geleden dat het Bivak in Almere Haven geopend werd. Het was de allereerste bewoning in Almere. In een volkomen onbegaanbaar en woest gedeelte van Zuidelijk Flevoland werden acht stacaravans – in ambtelijke taal ‘snelle’ woningen genoemd - in een hofje bij elkaar gezet. De bevolking ervan bestond uiteindelijk uit 15 personen en 9 kinderen. Zij waren de kwartiermakers van de stad Almere. Een jaar later, op 30 november 1976, werden de eerste 100 bewoners van gebouwde woningen begroet. De eerste versnelling: van snelle woningen naar stenen woningen. Maar wie was nu de eerste Almeerder? Officieel worden de gezinsleden De Clerk (ouders en twee kinderen) beschouwd als eerste bewoners. Maar waren er dan niet eerder bewoners in Almere?

Vanaf 1964 is tussen de Knardijk en de Hollandse brug een werkeiland met haven ingericht. Dit werkeiland, Werkeiland 5 genoemd, werd gebruikt als uitvalsbasis voor het aanleggen van de Oostvaardersdijk en voor de bouw van het gemaal De Blocq van Kuffeler en de Zuidersluis. Op het complex werden bouwmaterialen en machines ondergebracht. Tevens waren er woonbarakken voor dijkwerkers en bouwers van het gemaal en kantoorbarakken voor ambtenaren. Na de voltooiing van de dijk, het gemaal en de sluis zijn loodsen en barakken achtergelaten. De loods De Toekomst is nu in gebruik als bezoekerscentrum De Trekvogel.

In 1974 werd in de drooggemalen polder begonnen met de bouw van een graanverwerkingscomplex aan de Hoge Vaart. Bij het typen van een vergadermemo over de naamgeving van dit complex kwam door een verschrijving de naam Hage Voort tevoorschijn. Het gebouw en de silo’s werden opgeleverd in 1975. Toen werd begonnen aan de bouw van een dubbel huis naast de graansilo’s, dat uiteindelijk in 1976 bewoond zou gaan worden door de gezinnen van Jaap Boon en Frans Adrichem. In 2002 is op de plek van de graansilo het appartementencomplex 'Landgoed Hagevoort' gerealiseerd. De kafscheider en de jakobsladder zijn behouden als erfgoed.

Wie kunnen dan de allereerste Almeerders worden genoemd? De bewoners van het Werkeiland 5 waren uiteindelijk passanten. Toen de bouwwerken gereed waren, vertrokken zij. De bewoners van het dubbele huis van het graanverwerkingscomplex zijn ooit door Almare columnist Allard Bouwe Veldhuis in zijn column van 24 september 2008 aangeduid als allereerste bewoners. Maar het dubbele huis werd pas voltooid in 1976, hetgeen blijkt uit de Notities van een pionier in Almere, gepubliceerd in het Lelystadsblad van 8 januari 1976. Een grote storm zorgde ervoor dat de gestelde kozijnen en deurposten van de in aanbouw zijnde woningen volledig losgerukt werden. Hierdoor zijn deze woningen pas later in gebruik genomen dan Bivak. 

De conclusie is dan ook dat in 1975 de bewoners van het Bivak in Almere Haven aangemerkt kunnen worden als eerste Almeerders. Degene die na ondertekening van het huurcontract als eerste de sleutel tot zijn stacaravan kreeg uit handen van landdrost dr. ir. W. M. Otto, was Wim Leeman*, rayoncommandant van de Rijkspolitie voor Zuidelijke Flevopolder. ‘Leeman is waarlijk de eerste Almeerder’, schreef de correspondent van Het Parool op 2 december 1975. Wim Leeman, nu 90 jaar en wonend in Almere, is dan wel niet de officiële eerste Almeerder, maar wel de Allereerste Almeerder.

Jak Boumans
Jak Boumans werkt momenteel aan het Levensboek van Wim Leeman in het kader van Humanitas Levensboekproject.

Uitreiking sleutel van de stacaravan in het Bivak aan Wim Leeman (Foto: Foto J.U. Potuyt, collectie RIJP)

Illustratie Almere skyline
Jouw mening