Short Stirling
Meer informatie over dit type vliegtuig
Tijdens de drooglegging van de provincie Flevoland zijn verschillende militaire vliegtuigwrakken gevonden. Ook liggen er een aantal wrakken op Almeers grondgebied in het Gooimeer en IJmeer. Het zijn allemaal militaire vliegtuigen die in de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) en de Koude Oorlog (1945-1991) zijn neergestort.
Almere is een jonge stad, maar ook hier heeft de Tweede Wereldoorlog zijn sporen achtergelaten. Het IJsselmeer dat hier toen lag, was belangrijk voor de geallieerden voor de vliegroutes naar het Ruhrgebied. Op de terugweg van hun bombardementen in Duitsland kozen de piloten er vaak voor om over het IJsselmeer te vliegen. Dat vergrootte de overlevingskansen als het vliegtuig zou neerstorten.
Een aantal jaar geleden is in het Markermeer, noordwestelijk van het gemaal De Blocq van Kuffeler, een vliegtuigwrak gevonden. Het gaat om de Short Stirling BK716, Dit is een Engelse bommenwerper die in de Tweede Wereldoorlog vloog bij de bombardementen op Duitse steden.
In 2020 is het toestel geborgen in het kader van het Nationaal Programma berging vliegtuigwrakken met vermiste vliegers. Bij de berging is het vliegtuig officieel geïdentificeerd als de nooit teruggevonden Short Stirling BK716. De identificatie van het toestel brengt meer duidelijkheid over de vermiste bemanning.
In 2022 was de tijdelijke tentoonstelling Vliegen voor de vrijheid in het Erfgoedhuis te zien. Het verhaal van de BK716 zal een permanente plek krijgen in het nieuwe Erfgoedhuis Ook zijn er vondsten te zien in de centrale hal van het stadhuis.
Toevallig haalde de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) in 2008 een deel van de aandrijfmotor van het landingsgestel van de Short Stirling omhoog uit het Markermeer. De stichting Aircraft Recovery Group 1940-1945 dacht eerst dat het om de BK710 gaat. In 2019 bleek uit nieuw onderzoek dat het de BK716 was. Dit is later tijdens de berging door Defensie bevestigd. In dit vliegtuig zaten zeven bemanningsleden. Tijdens de eerste week van de berging was een motorblok gevonden. Het registratienummer op dit onderdeel bevestigde dat het om de BK716 gaat.
De BK716 stortte in de nacht van 29 op 30 maart 1943 neer op de terugweg van een aanval op Berlijn. Op de terugweg naar haar thuisbasis Downham Market in Norfolk is het vliegtuig neergeschoten door een Duitse nachtjager.
De crew van de BK716 bestond uit Engelse en Canadese bemanningsleden:
Op 31 augustus 2020 startte de berging van de Short Stirling. Op 9 oktober 2020 werd de berging officieel afgerond. De gemeente deed dit samen met enkele partners. Defensie zorgde voor de berging en heeft de identificatie van de stoffelijke resten uitgevoerd. Met hulp van Leemans Speciaalwerken haalde Defensie wrakstukken naar boven en maakte ze schoon. Daarna haalden de bergers de stoffelijke resten, persoonlijke bezittingen, vliegtuigonderdelen, delen van munitie en militaire uitrustingsstukken eruit. De stoffelijke resten van de bemanningsleden zijn op 29 september 2022 herbegraven. Dat gebeurde op het Jonkerbos War Cemetary in Nijmegen.
Het college van burgemeester en wethouders en de Almeerse gemeenteraad wilden het vliegtuigwrak bergen. Nabestaanden hebben gevraagd om de stoffelijke resten van hun familieleden te bergen om zo een laatste rustplaats te krijgen. Het college en de raad steunden dit. De bemanningsleden hebben de ultieme prijs betaald, zodat wij ook vandaag de dag nog in vrijheid kunnen leven. Bovendien kunnen de nabestaanden zo waardig afscheid nemen van hun overleden dierbaren.
Deze berging maakt deel uit van het Nationaal Programma berging vliegtuigwrakken. Gemeente Almere is opdrachtgever. De berging werd uitgevoerd door het ministerie van Defensie met assistentie van gespecialiseerd aannemersbedrijf Leemans Speciaalwerken. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) ondersteunen de gemeente bij de berging met geld en advies.
Het Nationaal Programma berging vliegtuigwrakken startte in 2018 en zorgt voor de berging van ruim 30 vliegtuigwrakken van diverse nationaliteiten waarbij het aantreffen van stoffelijke resten van vermiste vliegers kansrijk is. Met dit programma is gestart om aan de lang gekoesterde wens van nabestaanden tegemoet te komen om hun vermiste familieleden een graf te kunnen geven en om zekerheid te krijgen over hun lot. Ook Nederlandse burgers spannen zich vaak voor een dergelijke berging in.
In 2025 vieren wij 80 jaar bevrijding. Onze rechten en vrijheden zijn niet vrijblijvend, daar moeten we altijd hard aan blijven werken. Daarom staat verbinding centraal bij de herdenking en viering van 80 jaar bevrijding en vrijheid. Het verhaal over de bemanningsleden van de Short Stirling BK716 hoort hierbij. De bemanningsleden hebben gestreden voor onze vrijheid en daar uiteindelijk de ultieme prijs voor betaald. Vrijheid waar wij elke dag nog dankbaar voor zijn.
Ter nagedachtenis aan de bemanningsleden van de BK716 vond de gemeente Almere het waardevol om een kunstwerk te laten maken. Eind 2019 is daarom een oproep gedaan aan kunstenaars om met ideeën te komen. Een jury heeft uit een selectie van de ingediende plannen een keuze gemaakt. Hun keuze is gevallen op Laura O’Neill en haar ontwerp Rise. Het kunstwerk werd in oktober 2021 op het herdenkingsveld in het Bos der Onverzettelijken geplaatst. Van het kunstwerk zijn miniaturen gemaakt. Deze zijn opgestuurd naar de nabestaanden van de omgekomen bemanningsleden.
Lees verder over het kunstwerk Short Stirling.
In opdracht van de Provincie Flevoland maakt Moondocs een documentaire over de Short Stirling en haar bemanning. De verhalen van de zeven vliegers en hun nabestaanden staan centraal. De documentaire is te zien op de website Vliegen over polderlijnen.
In oktober 2020 is het kinderboek 'De nacht van de Stirling' verschenen. Het is geschreven voor basisschoolleerlingen van groep 7/8 en werd door wethouder Hilde van Garderen aan Almeerse leerlingen uitgereikt. Het boek is beschikbaar gesteld aan alle Flevolandse scholen. Ook is een Engelse vertaling van het boek gemaakt.
