De bezuiniging maakt dat er dit jaar minder budget beschikbaar is: € 9,9 miljoen in 2021, tegenover € 18,4 miljoen in 2020. De consequentie daarvan is dat er veel minder projecten uitgevoerd kunnen worden. De keuze is gemaakt om de komende periode met name de meest noodzakelijke ingrepen te doen. Na een eerste selectie op basis van het afwegingskader hebben we ons gefocust op projecten waarbij de veiligheid in het geding is, op reeds lopende projecten en op projecten waarbij toezeggingen zijn gedaan.
Van de ruim 200 projecten in totaal, zijn er 47 projecten die in 2021 in uitvoering zullen gaan of zijn. Daarnaast zijn er 43 projecten die in voorbereiding zullen worden genomen en resteren er nog 128 projecten die indicatief zijn geprogrammeerd voor de periode 2022-2024.
Ondanks de bezuinigingen blijven we er voor zorgen dat onze openbare ruimte en infrastructuur veilig zijn en blijven. Voor onze wegen-, voetpaden- en fietspadeninfrastructuur betekent dit bijvoorbeeld dat we ervoor kiezen niet het hele wegdek van een dreef te vervangen, maar alleen de scheuren te repareren. We verwachten wel extra noodreparaties te moeten plegen om de veiligheid te garanderen. Daar gebruiken we het calamiteitenbudget voor.
Het MPBA 2017 en 2018 lieten een achterstand in het beheer en onderhoud zien. Begin 2018 hebben we in kaart gebracht welk deel van deze achterstand we op korte termijn oppakken. Het gaat om achterstallig onderhoud van technische aard dat kan leiden tot beperkingen van het gebruik of kapitaalvernietiging. Door de extra bezuinigingen zal de onderhoudsachterstand (‘boeggolf’) in 2021 verder oplopen. Op diverse plekken zal een verslechtering van de openbare ruimte optreden.
Uit de nota opgave beheer uit 2014 bleek dat er te weinig geld was om de openbare ruimte te blijven beheren zoals toen gedaan werd. Daarom zijn maatregelen genomen om het beheer goedkoper te maken. Deze zijn in 2015 vastgesteld in de bestuursopdracht beheer.
Inmiddels zien we een nieuw tekort ontstaan. Dit komt ten eerste doordat het onderhoud van nieuwe delen van de stad te duur is. De gemeente krijgt extra geld voor iedere nieuwe woning. Een deel hiervan is voor het beheer van het omliggende gebied. Ondanks dat we hier de afgelopen jaren extra op hebben gelet, vallen de beheerkosten per woning dus nog altijd hoger uit dan het extra geld dat we voor het beheer krijgen. Daarnaast leggen we ook nog mooie voorzieningen aan zoals het Rondje Weerwater, waarvoor we geen extra beheerbudget krijgen. Dit maakt het tekort nog groter.
Verder nemen de prijzen voor het beheer en onderhoud van de stad sneller toe dan gedacht. Daar komt nog bij dat niet alle maatregelen uit de bestuursopdracht beheer uit 2015 succesvol zijn uitgevoerd. Door bij te sturen denken we dit alsnog te doen, maar in de tussentijd draagt ook dit bij aan het tekort. En ten slotte blijkt dat in de nota opgave beheer uit 2014 sommige berekeningen niet volledig waren. Omdat we toen nog niet zicht hadden op al onze beheerkosten, zijn de kosten voor vervanging van de openbare ruimte onderschat.
Op dit moment is het niet mogelijk om al precies aan te geven wat het tekort op het beheerbudget is. De komende periode wordt dit onderzocht. Daarna zullen we voorstellen doen voor hoe hier het best mee kan worden omgegaan. Hierbij kan zowel worden gedacht aan het beschikbaar stellen van extra budget als het verlagen van het beheerniveau. De oorzaken van het verwachte tekort worden uitgebreider toegelicht in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen in de programmabegroting 2021.
Het programma voor 2021-2024 is tot stand gekomen door de projecten uit het MPBA binnen het financiële kader te prioriteren op basis van het afwegingskader. Alle projecten die we in 2021, het eerste jaar van dit MPBA, willen uitvoeren staan in het Bestedingsplan 2021. De projecten in de jaren 2022-2024 moeten als indicatief worden beschouwd. In de praktijk kan het anders lopen door omgevingsfactoren en uitvoeringstechnische planningen. Zie de totale lijst met geprogrammeerde projecten onder Programmering 2021 – 2024.
Projecten die begonnen zijn in voorgaande jaren en doorlopen in de periode 2021-2024 hebben hun plek in de programmering al eerder ingenomen. Dat betekent ook dat een deel van het beschikbare budget al vast lag. Nieuwe bezuinigingen betekende dat we nieuwe keuzes hebben moeten maken. Een deel van de doorlopende projecten (11 in getal, voor een bedrag van € 3,7 miljoen) is uitgesteld. Van de beschikbare € 9,9 miljoen in 2021 is € 6,2 miljoen gelabeld voor de 13 resterende doorlopende projecten. Op de overige jaren 2022-2024 leggen de doorlopende projecten een claim van € 20,9 miljoen.
Naast de voorziene doorlopende projecten zijn er in 2020 ook een aantal projecten uitgelopen, die in 2020 afgerond zouden worden. Deze worden afgerond in 2021. Mogelijkerwijs heeft dit effect op de programmering voor 2021. Omdat er ook projectvertragingen zullen optreden in 2021, is bijsturing niet nodig.
Het budget voor Spelen beperkt zich in 2021 tot € 0,5 miljoen, voor de uitvoering van twee projecten. Dat zijn groot onderhoud Spelen Koningin Beatrixpark en groot onderhoud Spelen calamiteitenbudget. Tien Spelen-projecten zijn uitgesteld van 2021 tot 2022 (€ 0,7 miljoen). Voor de resterende jaren 2022-2024 is er voor € 3,6 miljoen indicatief geprogrammeerd voor Spelen. Voor 42 nieuw geprogrammeerde projecten resteert er in 2021 een bedrag van € 4,1 miljoen. Voor € 490.000 betreft dit MIPA projecten. Voor de resterende jaren 2022-2024 leggen deze projecten een claim van € 12,3 miljoen.
Met dit MPBA is er een akkoord bereikt over het voorbereiden van 12 projecten in 2021. Het gaat om drie groen-projecten en negen bruggen-projecten. Voor de resterende jaren (2022-2024) leggen deze voorbereidingsprojecten een claim van € 3,1 miljoen.
De totale programmering voor 2021, ingedeeld in gebied en soort uitgave, staat in onderstaande tabel.
| Bedragen (keer 1.000) | Totaal | Water | VRI/OVL | Infra | Spelen | Groen | Woonwijken |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Buiten/Hout | 2.996 | 405 | 0 | 0 | 0 | 12 | 2.579 |
| Haven/Poort | 652 | 0 | 0 | 144 | 261 | 247 | 0 |
| Stad | 3.948 | 452 | 93 | 1.453 | 0 | 134 | 1.816 |
| Stedelijk | 2.377 | 158 | 1.310 | 624 | 168 | 117 | 0 |
| Totaal | 9.973 | 1.015 | 1.403 | 2.221 | 429 | 510 | 4.395 |
In 2021 doen we groot onderhoud fase 4 in Stedenwijk Midden en Zuid. In Muziekwijk Zuid starten we met de eerste werkzaamheden groot onderhoud, terwijl we in Bloemenbuurt West afronden met de laatste. Groot onderhoud in De Marken en De Hoven wordt uitgesteld. Wel zal hier gestart worden met de eerste rioleringswerkzaamheden.
Op infra-gebied vervangen we een drietal bruggen en starten we met de voorbereidingen voor groot onderhoud of vervanging van acht bruggen in Stad. Het fietspad Rietveldpad wordt eind 2021 of begin 2022 verwijderd. De Mandolinestraat wordt herstraat. In het stadscentrum vinden diverse werkzaamheden plaats, variërend van inspectie en vervanging van de ophanging/hekwerken van de betonelementen tot vervanging van het dynamisch reizigers-informatiesysteem van het centraal station. De komende jaren wordt het stationsgebied heringericht. Door het fietspad aan te pakken maken we werk met werk. Alleen aan de meest urgente delen van de busbanen zal groot onderhoud worden gepleegd. Verder gaan we bij groot onderhoud asfalt de detectielussen ten behoeve van de verkeersregelinstallaties herstellen, en vervangen we enkele abri’s, voedingskasten van de openbare verlichting en lichtmasten.
Op groengebied zetten we in 2021 het groot onderhoud aan de bomen aan de Westerdreef voort. In de Kwartaalstraat worden bomen verwijderd en op grotere afstand geplaatst. Het onderhoud aan de eiken van de Hagevoortdreef wordt afgerond. De bomen van de Competitieweg worden vervangen. Het vervangingsprogramma voor essen loopt ook in 2021 door, net als het omvormen van populierenopstanden in bosgebieden.
Tot slot gaan we een viertal steigers en/of deklagen vervangen en natuuroevers in de Noorderplassen en het Weerwater aanleggen zodat wij voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water. Aan de Schanullekesluis, Beatrixsluis, Kromme Weteringsluis en Havenkomsluis gaan we groot onderhoud plegen. Aan de speelbuurt in het Beatrixpark gaan we groot onderhoud plegen.
Onder Programmering 2021 – 2024 staan alle projecten die we in de periode 2021-2024 willen uitvoeren. Een pdf-versie met daarin alle geprogrammeerde projecten voor 2021-2024 met kaarten, is op te vragen door een e-mail te sturen naar info@almere.nl ovv MPBA 2021-2024.
Door de bezuinigingen is er een behoorlijk aantal projecten uitgesteld. Binnen het programmajaar kan het voorkomen dat projecten om uiteenlopende redenen niet door kunnen gaan. Indien er extra ruimte ontstaat om een of meer van deze uitgestelde projecten toch nog in 2021 uit te voeren, zal dit gebeuren op basis van het beschikbare budget, de prioritering (impactscore) en de snelheid waarmee dit kan worden opgepakt.
Onder Uitgestelde projecten , staan de projecten die in 2021 zijn uitgesteld als gevolg van de bezuiniging van € 10,0 miljoen in de Programmabegroting 2021.
aast de hierboven genoemde bezuiniging van € 10,0 miljoen uit de Programma-begroting 2021 is er ook in de Programmabegroting 2020 een bezuiniging op het beheer en onderhoud van de openbare ruimte doorgevoerd, en wel € 1 miljoen per jaar structureel. Om laatstgenoemde bezuiniging in te vullen stellen we, net als afgelopen jaar, een aantal beheerprojecten uit. Dit betekent dat ook de volgende projecten tot na 2021 worden uitgesteld.
Ook de rioleringsprojecten zijn gewaardeerd volgens het afwegingskader en afgestemd met de groot onderhoud- en investeringsprojecten. Voor 2021 is er voor € 3,3 miljoen aan vervangingsinvesteringen geprogrammeerd (15 projecten) en voor € 1,0 miljoen aan herstelprojecten riolering (10 projecten). Zoals elk jaar worden kleine herstel- en vervangingswerkzaamheden uitgevoerd naar aanleiding van rioolinspecties. Verder staan er projecten in de planning om afstroomproblemen in het vuilwaterriool op te lossen. Door zetting van de bodem zijn delen van het vuilwaterriool in Almere verzakt, waardoor vuilwater niet goed afvoert. In 2020 is vooronderzoek gedaan hoe dit in Parkwijk en Waterwijk doelmatig kan worden opgelost. Daaruit volgt dat we delen van het vuilwaterriool in Parkwijk en Waterwijk gaan vervangen. In Almere Haven gaan wij verder met het aanleggen van een diepriool bij de Schoolstraat / Voorstraat. Van zes vuilwatergemalen gaan we de put renoveren.
De coronacrisis heeft op heel veel vlakken grote gevolgen voor de samenleving. Ook in de openbare ruimte en het beheer daarvan is dat terug te zien. Voor de korte termijn zijn er allerlei maatregelen genomen in de openbare ruimte om de toegang te beperken of een veilig gebruik van de openbare ruimte te faciliteren. Voor de lange termijn is het nog moeilijk te zeggen welke gevolgen de coronacrisis heeft op het gebruik en het beheer van de openbare ruimte, maar we hebben in een relatief korte periode gezien hoe snel het gebruik hiervan kan wijzigen. De kans is aanwezig dat er voor de toekomst andere eisen gesteld worden aan de openbare ruimte, die vragen om aanpassingen aan de inrichting en een ander beheer.
