Het Markermeer, de Oostvaardersplassen en de Lepelaarplassen zijn 3 bijzondere natuurgebieden in het hart van Nederland. Onder water zijn het kruispunten van belangrijke trekroutes voor vissen zoals de paling. Het is de kraamkamer en de voedselschuur voor snoeken en spierinkjes. Op en boven het water is het rust en foerageergebied vele vogels zoals voor de zwarte stern en de zeearend.
De natuur kan worden versterkt door een verbinding met een grootschalige, geleidelijke overgang van diep water naar ondiep plas-dras-oeverland. Zo ontstaat meer dynamiek, diversiteit en een groter aaneengesloten leefgebied.
Daarom zijn Rijkswaterstaat, provincie Flevoland samen met regionale partners aan de slag met het project Oostvaardersoevers.
Met dit project willen zij:
Het Markermeer verbinden met de Oostvaardersplassen en de Lepelaarplassen. Zo ontstaat een vitaal en gevarieerd zoetwater merengebied. Een gebied dat robuust genoeg is om klimaatverandering, verstedelijking, infrastructurele investeringen, economische groei en toenemende recreatie op te vangen.
Dat de noodzakelijke maatregelen elkaar versterken en dat met innovatieve waterbouw een aantrekkelijker, beleefbaarder en veilig merengebied ontstaat.
Door de slappe sliblaag op de bodem van het Markermeer is het water in het Markermeer troebel. Daarnaast is het water voedselarm. Het water in de Oostvaardersplassen en Lepelaarplassen is juist voedselrijk.
Als mogelijke maatregel kan bijvoorbeeld water uit het Markermeer in de Oostvaardersplassen gelaten worden. Hierdoor ontstaat meer dynamiek in het waterpeil wat goed is voor de diversiteit aan planten en dieren. Wanneer de doorstroming tussen de plassen en het Markermeer verbetert, kunnen de vissen en andere waterdieren gemakkelijk van oost naar west en weer terug. Door het maken van bijvoorbeeld ondieptes en vooroevers in het Markermeer kan geschikt leefgebied voor deze dieren worden uitgebreid en kan het voedselrijke water uit de plassen even worden vastgehouden.
Door de Oostvaardersdijk liggen de 3 gebieden gescheiden en geïsoleerd van elkaar. Dit betekent dat:
De Oostvaardersdijk is echter belangrijk voor de waterveiligheid van Flevoland. Het beschermt het gebied tegen overstromingen. Op de dijk ligt ook de provinciale weg Almere-Lelystad. Daarnaast is er een verschil in waterpeil. Het waterpeil in het Markermeer ligt 3,5 tot 4,5 meter hoger dan in de Oostvaardersplassen en Lepelaarplassen.
Het project Oostvaardersoevers geeft een impuls aan het nieuwste nationale park van Nederland, Nationaal Park Nieuw Land. De ambitie van het Nationaal Park is om de gebieden Oostvaardersplassen, Lepelaarplassen, (een deel van) het Markermeer en de Marker Wadden te benaderen als een groot samenhangend natuurgebied. Over tien jaar kunnen de bewoners en bezoekers uitkijken over dit bijzondere gebied, omdat het nog beter is geworden: de waterkwaliteit, de dynamiek in het gebied en de biodiversiteit. Het is dan een gevarieerd landschap met robuuste, beleefbare natuur in zowel het Markermeer, Oostvaardersplassen als Lepelaarsplassen dat recreatief aantrekkelijk is en bijdraagt aan een goede woonomgeving.
Provincie Flevoland en Rijkswaterstaat zijn gestart met dit initiatief en werken samen met gemeente Almere, gemeente Lelystad, Waterschap Zuiderzeeland, Staatsbosbeheer en Het Flevo-landschap aan het project Oostvaardersoevers.
