Voorwoord bij het Jaarverslag commissie welstand en erfgoed

Het Jaarverslag van de commissie welstand en erfgoed Almere is de jaarlijkse rapportage waarmee de commissie rapporteert aan de Raad. Zoals is vastgelegd in de bouwverordening.

Dit Jaarverslag 2020 van de commissie welstand en erfgoed geeft inzicht in de praktijk van het afgelopen jaar: welke  bouwplannen zijn behandeld, hoe is er geoordeeld en hoe verliep het vooroverleg. In het vooroverleg, met een ongebonden karakter, komen al in een vroege fase initiatieven en deskundigheid samen. Met de komst van de Omgevingswet zal het vooroverleg een meer formele plaats krijgen in het bouwproces.

De commissie bespreekt de plannen altijd open, direct en persoonlijk met burgers, ondernemers, ontwikkelaars en gemeente. Afgelopen jaar zijn we vanwege alle coronamaatregelen van vergaderen aan een grote tafel naar compleet ‘online meetings’ gegaan. Naast de technische beperkingen ging dit behoorlijk voorspoedig. Ook online kan de Cie zeer goed functioneren. Buiten dat hopen we dat we weer snel met iedereen aan een echte tafel mogen zitten.

In dit Jaarverslag reflecteren de zittende leden vanuit hun vakgebied op Almere. Daarnaast geven ze aanbevelingen. Oud-voorzitter Bas Ten Brinke blikt terug op de afgelopen zes jaar waarin hij voor de commissie werkte. Vanuit zijn perspectief stipt hij een aantal zaken aan die afgelopen jaren speelden en waar de stad zich naartoe gaat ontwikkelen. De verandering van beleid en de rol van welstand zijn hier ook belangrijk bij.

Voor iedereen in de commissie is duidelijk dat Almere in transitie is. De stad ondergaat een transformatie van New Town naar een “volwassen” stad. Infrastructuur wordt uitgebreid, gebouwen gesloopt of getransformeerd en er wordt veel bijgebouwd. Hiermee krijgen gebouwen, omgeving en landschap, die staan voor de beginperiode van Almere soms een extra rol. Ze laten de historie van de stad zien en zijn daarmee het erfgoed van Almere. Door de uitbreiding en verdichting staat het landschap wat ook Almere maakt, ook onder druk. Nieuwe ontwikkelingen zoals in huisvesting en demografie zorgen voor een grotere behoefte aan een grotere bebouwingsdichtheid. Maar is er een visie als stad over hoe hoogbouw past in de bestaande stad en welke woonkwaliteiten nieuwe gebieden vormgegeven? Ook andere ontwikkelingen spelen een rol. Digitalisering in combinatie met individualisering werpen een ander blik op hoe we zouden kunnen omgaan met reclame in de openbare ruimte.

Afgelopen jaren heb ik mogen ervaren als een periode waarin steeds meer belang werd gehecht aan de toegevoegde waarde van de commissie, maar ook dat voor velen niet altijd duidelijk is wat welstand precies inhoudt. Waar staat de commissie voor en heeft het überhaupt nog nut, met alle ontwikkelingen in onze samenleving?

In 2016 ben ik aangesteld als architecten-lid van de commissie welstand en erfgoed in Almere. Ik meldde mij hiervoor aan omdat ik vind dat je als architect naast de dagelijkse praktijk ook het algemeen belang moet dienen. En bij te dragen aan de zorg voor de ruimtelijke kwaliteit van onze bebouwde en niet bebouwde omgeving.  In oktober 2020 nam ik het voorzitterstokje over Bas Ten Brinke.

Toen ik startte als architect lid van de commissie, trof ik een zeer bevlogen secretaris, Remke Brouwer. Tot grote schrik van de commissie werd zij medio 2019 getroffen door een ongeneselijke ziekte en kwam daarna snel te overlijden. Met haar overlijden is een groot talent verloren gegaan. Naast haar enorme betrokkenheid bij de stad had Remke ook de ambitie de commissie bij het publiek en de politiek meer een gezicht te geven. Zij heeft mij wel eens gevraagd of ik niet een stukje kon schrijven wat hierbij kon helpen. Daar is toen niet van gekomen, maar toen mij recent werd gevraagd een bijdrage te leveren aan het jaarverslag wist ik precies waar ik het over wil hebben.

Peer Glandorff