Direct naar paginainhoud

Toezicht Wmo en Jeugdwet

Om misbruik van zorggeld van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet te voorkomen zijn er toezichthouders. Zij controleren ook de kwaliteit van de zorg. Je kunt op deze pagina een klacht over een zorgaanbieder indienen, slechte zorg of fraude melden en ernstige calamiteiten en geweldsincidenten melden.

Toezichthouders Wmo

Iedere gemeente in Nederland is verantwoordelijk voor het organiseren van ondersteuning en zorg. Dat staat in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). 

De gemeente Almere is verantwoordelijk voor toezicht op de Wmo. De gemeente heeft een handhavingsteam met toezichthouders op de afdeling Werk en Inkomen. Het team controleert de rechtmatigheid: of het geld voor zorg goed wordt gebruikt. Als er sprake is van fraude doen zij strafrechtelijk onderzoek. Ook controleren zij de kwaliteit van de geleverde zorg.  

De kwaliteit wordt ook gecontroleerd door de toezichthouders bij de Gemeentelijke Gezondheidsdienst Flevoland (GGD). Zij behandelen ook noodsituaties (calamiteiten) en ernstige gebeurtenissen (incidenten) rondom Wmo-zorg. 

Toezichthouders Jeugdwet

Het handhavingsteam Werk en Inkomen van de gemeente Almere is verantwoordelijk voor toezicht op de rechtmatigheid in de Jeugdwet: of het geld goed wordt gebruikt. De Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd doet het kwaliteitstoezicht op de Jeugdwet en handelt calamiteiten en incidenten af.

De Rijksoverheid houdt landelijk toezicht op jeugdhulpaanbieders, op de instellingen die voor justitie jeugdhulp uitvoeren en op Veilig Thuis Flevoland. Dit landelijke toezicht wordt uitgevoerd door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Inspectie Justitie en Veiligheid. De organisaties werken samen. Lees de zorgrapporten op toezichtdocumenten.igj.nl.  

Taken toezichthouder

De toezichthouders controleren de zorgaanbieders waar de gemeente een contract mee heeft (Zorg in natura). En aanbieders waar cliënten zelf een contract mee afsluiten via een Persoonsgeboden budget (Pgb).  

De toezichthouders Wmo voeren het toezicht uit volgens de geldende wet- en regelgeving, de verordening en de nadere regels van de gemeente Almere. Hiermee hebben we het toetsingskader voor kwaliteitsonderzoeken opgesteld. 

De toezichthouders Jeugdwet maken gebruik van de huidige wet- en regelgeving en de verordening jeugdwet en van de nadere regels.

De toezichthouders staan in nauw contact met de zorgaanbieders. Ze hebben gesprekken om de zorgaanbieders goed te leren kennen. Andere keren doen de toezichthouders een onderzoek naar aanleiding van signalen, meldingen of klachten. Of onderzoeken uit zichzelf onderwerpen die zij belangrijk vinden, onderwerpen met een groot risico of bepaalde doelgroepen. 

De toezichthouder heeft bevoegdheden op grond van de Algemene wet bestuursrecht (Awb, artikel 5:11- 5:20). Daarin staat wat een toezichthouder wel en niet mag. Bij een onderzoek kunnen toezichthouders bijvoorbeeld langsgaan bij de zorgaanbieders, ook zonder dat vooraf te melden. Tijdens een bezoek spreken de toezichthouders met management, medewerkers en/of cliënten. Zij kunnen documenten opvragen, zoals zorgplannen, protocollen, Verklaringen Omtrent het Gedrag of diploma’s. Ook kunnen de toezichthouders vragen om een rondleiding.  

De resultaten van het onderzoek worden vastgelegd in rapporten. Hierin staan de tekortkomingen en verbeterpunten voor de aanbieder. Ook staat er een advies in voor de gemeente.staan de tekortkomingen en verbeterpunten voor de aanbieder. Ook staat er een advies in voor de gemeente. 

Klacht over zorgaanbieder

Het kan zijn dat je niet tevreden bent en een klacht hebt over de ondersteuning van een zorgaanbieder. Je moet dat altijd eerst melden bij de zorgaanbieder. Het gaat dan niet om fraude, maar de zorg is gewoon niet goed genoeg. Je moet dan bij je zorgaanbieder vragen waar en op welke manier je jouw klacht kunt indienen.  

Als je er samen met de zorgaanbieder niet uit komt, ga je naar de onafhankelijke klachtenfunctionaris van de zorgaanbieder. Doe dit ook als je niet goed weet hoe je jouw klachten bespreekbaar moet maken. Of dat je het gevoel hebt dat de zorgaanbieder je klacht niet goed behandelt. De klachtenfunctionaris is altijd gratis.  

Als dat geen oplossing biedt kun je naar een geschilleninstantie, of een rechtszaak beginnen. 

We willen altijd weten of mensen klachten hebben over zorgaanbieders. Doe daarom ook altijd een melding bij de gemeente als je een klacht hebt.  

Slechte zorg of fraude melden bij de gemeente

In de volgende gevallen doe je een melding bij de gemeente: 

  • Je hebt een klacht over een zorgaanbieder, omdat de kwaliteit van de zorg slecht is, je geen of te weinig zorg krijgt of bezorgd bent over de veiligheid 
  • Je denkt dat de zorgaanbieder fraude pleegt en zorggeld verkeerd gebruikt 

Vul het formulier in om slechte zorg of fraude te melden.

Iedereen kan een melding doen. Dat kan ook anoniem. De toezichthouder beoordeelt de melding en kan een onderzoek starten. Als je jouw e-mailadres achterlaat krijg je een bevestiging van je mail. Door privacyregels krijg je verder geen berichten over het onderzoek.  

Als je de melding niet online wilt doen, kun je ook contact opnemen met de gemeente Almere via telefoonnummer 14 036. Vraag naar de toezichthouders van de Wmo of Jeugdwet. Je kunt ook melding doen of extra informatie geven door te mailen naar team Toezicht Kwaliteit en Rechtmatigheid: tkr@almere.nl

Voorzieningen 

Fraude kan onder meer voorkomen bij de volgende voorzieningen: 

  • Beschermd wonen 
  • Maatschappelijke opvang 
  • Vrouwenopvang 
  • Huishoudelijke ondersteuning 
  • Dagbesteding 
  • Individuele begeleiding 
  • Logeeropvang (kortdurend verblijf) 
  • Woningaanpassing 
  • Aanschaf hulpmiddelen 
  • Vervoer 

Fraude kan voorkomen bij zorgaanbieders waar de gemeente een contract mee heeft (Zorg in natura of Zin). Maar ook bij zorg die mensen zelf inkopen via een Persoonsgebonden budget (Pgb). 

Zorgfraude herkennen 

Er is mogelijk zorgfraude als: 

  • Degene die de zorg geeft (zorgverlener) of de persoon die zorg krijgt (zorgontvanger) geld laat betalen (declareert) zonder dat er zorg geleverd is 
  • De zorgverlener zorg levert met ondeskundig personeel 
  • De zorgverlener geld voor meer of andere zorg vraagt of laat betalen (declareert) dan geleverd is 
  • De zorgverlener of zorgontvanger meer zorg aanvraagt of levert dan nodig is 
  • De zorgverlener of zorgontvanger geld voor zorg vraagt (declareert) die al op een andere manier wordt betaald 
  • De zorgverlener zorg blijft leveren, terwijl het niet (meer) nodig is 
  • De zorgverlener minder (goede) zorg levert dan nodig is 
  • De veiligheid van de inwoner in gevaar is 
  • De administratie van de zorgverlener of zorgontvanger niet op orde is 
  • De zorgverlener of zorgontvanger oneerlijk is over een situatie, zodat er onterecht geld of zorg gedeclareerd kan worden 
  • De zorgverlener of zorgontvanger vervalste/verzonnen informatie aanlevert, bijvoorbeeld een verkeerde voorstelling van zaken of misbruik van DigiD 
  • De zorgontvanger misbruik maakt van voorzieningen. Bijvoorbeeld: de persoon heeft geen huishoudelijke hulp nodig of besteedt het budget aan iets anders dan aan zorg 

Melden calamiteiten en geweldsincidenten

Een calamiteit betekent dat iemand die zorg krijgt gevaar loopt of er ernstige en onverwachte gebeurtenissen rondom de zorg zijn. Als je weet of vermoedt dat dit het geval is, meld dit dan bij de toezichthouders. Wmo en Jeugdhulp hebben hiervoor verschillende manieren. 

Calamiteitenprocedure Wmo  

De definitie van een calamiteit voor de Wmo is 'een niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis die betrekking heeft op de kwaliteit van een Wmo-voorziening en die tot een ernstig schadelijk gevolg voor een cliënt of de dood van een cliënt heeft geleid'. Voorbeelden hiervan zijn: 

  • Onverwacht en onbedoeld overlijden van een cliënt 
  • Zelfmoord (suïcide) door een cliënt 
  • Overlijden van een ander door het handelen van een cliënt 
  • Ernstig/blijvend letsel (fysiek of psychosociaal) van een cliënt of een ander door het handelen van een cliënt 

De toezichthouders Wmo van de GGD Flevoland houden toezicht op calamiteiten en geweldsincidenten. Zorgaanbieders zijn wettelijk verplicht om calamiteiten en geweldsincidenten te melden.  

Calamiteiten en geweldsincidenten Wmo melden

Je kunt de melding ook telefonisch doen bij de GGD Flevoland: 088 00 29.  Een aanbieder moet binnen 2 werkdagen een melding bij de toezichthouder doen. 

Calamiteitenprocedure Jeugdhulp 

De definitie van een calamiteit voor de Jeugdhulp is 'een niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis die betrekking heeft op de kwaliteit van de Jeugdhulp en die tot een ernstig schadelijk gevolg voor een cliënt of de dood van een jeugdige of ouder heeft geleid'. Er is dus sprake van een niet beoogde of onverwachte gebeurtenis die: 

  • Heeft plaatsgevonden bij verlening Jeugdhulp of uitvoering kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering 
  • En betrekking heeft op de kwaliteit van de Jeugdhulp 
  • En heeft geleid tot een ernstig schadelijk gevolg voor of de dood van jeugdige(n) of ouder(s) 

De definitie van een geweldsincident is 'lichamelijk en geestelijk geweld of ontucht’ jegens een cliënt/jeugdige of het seksueel binnendringen van het lichaam van een cliënt door een beroepskracht of een andere cliënt met wie de cliënt gedurende het etmaal of een dagdeel in een accommodatie van een zorgaanbieder verblijft'. 

Jeugdhulpaanbieders (inclusief Jeugd ggz) en gecertificeerde instelling zijn volgens de Jeugdwet ‘onverwijld’ verplicht een calamiteit of geweldsincident bij de inspectie te melden, zie Leidraad meldingen Jeugd.  

Calamiteit of incident Jeugdhulp melden

De melding moet binnen 3 werkdagen gedaan worden. Het kan zijn dat de aanbieder twijfelt over de melding. De aanbieder kan dan eerst zelf onderzoeken of de gebeurtenis voldoet aan de definitie van calamiteit of geweld volgens de Jeugdwet. Een aanbieder heeft hier maximaal 6 weken de tijd voor. Als tijdens het onderzoek ontdekt wordt dat het aan de definitie voldoet, moet er direct een melding worden gedaan bij de inspectie. 

Vragen

Wil je meer informatie of heb je vragen over het toezicht Wmo of Jeugdwet? Mail dan naar team Toezicht Kwaliteit en Rechtmatigheid: tkr@almere.nl

Illustratie Almere skyline
Jouw mening