Stikstof

Bij het aanvragen van een omgevingsvergunning moest in eerste instantie vanaf 8 oktober 2019 stikstofberekeningen gemaakt worden. Dit was nodig omdat niet bekend was of de nieuwe woningen de stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden zou beïnvloeden. Aan de hand van de aangeleverde berekeningen werd vervolgens duidelijk dat deze berekeningen niet (meer) nodig zijn bij een aanvraag tot en met 5 woningen. Dit heeft het college op 10 december 2019 besloten. Wanneer u voor deze datum een aanvraag heeft ingediend, heeft u zich gehouden aan het toen geldende beleid. Daarom is het niet mogelijk om eventueel gemaakte kosten voor de stikstofberekeningen te verhalen.

In Duin is de bouw van een project met 99 woningen hervat, in de Laren (Haven) een project met 53 woningen en 72 appartementen in Almere Buiten. Deze projecten hebben geen stikstofdepositie op daarvoor gevoelige Natura 2000-gebieden, en daarom is er geen natuurvergunning nodig. Naast de bouw van een bedrijfspand, is ook voor de verbouwing station Almere centrum en de bouw van de nieuwe fietsenstallingen geen natuurvergunning nodig.

Wat dit betekent voor andere projecten is afhankelijk van de berekeningen: per project moet opnieuw berekend worden of de stikstof uitstoot onder de drempelwaarde blijft.

U bent als contractpartij zelf verantwoordelijk voor het (tijdig) verkrijgen van de benodigde vergunningen en voor de realisatie. In uw overeenkomst zijn voorwaarden opgenomen waaronder hoe u de reservering of koop kan ontbinden.

In reserveringsovereenkomsten zijn meestal termijnen opgenomen. Als u vanwege de stikstofproblematiek redelijkerwijs niet aan de gestelde termijnen kunt voldoen, zal de gemeente coulant zijn.

Wilt u nog in 2019 een reserveringsovereenkomst sluiten, maar twijfelt u vanwege de stikstofproblematiek in combinatie met de te betalen reserveringsvergoeding? Dan kijken wij samen met u naar oplossingen. We kunnen mogelijk andere termijnen en afwijkende bepalingen opnemen ten aanzien van de te betalen reserveringsvergoeding.

Het is voor een enkele woning en voor woningbouwprojecten tot en met 5 woningen in Almere niet meer nodig om bij de aanvraag voor een omgevingsvergunning gegevens over het neerslaan van stikstof in te dienen. 

De stikstofproblematiek leidt op dit moment voor partijen die grond (betaald) willen reserveren, tot meer onzekerheid of zij het door hen gewenste plan wel kunnen realiseren. Wij willen initiatiefnemers daarin tegemoet komen om te voorkomen dat bedrijven zich elders vestigen of de woningbouwproductie vertraagt.

De wijze waarop reserveringsovereenkomsten worden afgesloten, staat omschreven in de nota Grondprijsbeleid (2019). Hierin staat onder welke voorwaarden reserveringen worden afgesloten. Deze voorwaarden passen niet bij de huidige, gewenste werkwijze. In de nota Grondprijsbeleid 2020, die op korte termijn wordt gepubliceerd, nemen wij als gemeente andere spelregels op, waardoor flexibeler ingespeeld kan worden op de ontstane situatie.

Het is voor woningbouwprojecten tot en met 5 woningen in Almere niet meer nodig om bij de aanvraag voor een omgevingsvergunning gegevens over het neerslaan van stikstof in te dienen. Uit de eerder aangeleverde berekeningen blijkt dat bouwprojecten tot en met 5 woningen in alle gebieden binnen onze gemeentegrens op geen enkele wijze leiden tot stikstofdepositie. Pas bij ruimtelijke initiatieven vanaf 6 woningen, andere nieuwe bouwwerken, grote verbouwprojecten of economische activiteiten vragen wij een onderbouwing van de stikstofuitstoot in AERIUS. Deze beleidslijn is gebaseerd op de huidige kijk van Rijk, provincies en rechtspraak op het stikstofdossier. Als dat verandert, dan kan dat aanleiding zijn om het gemeentelijk beleid aan te passen.

Ook evenementen kunnen stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden veroorzaken. Als dat voor uw evenement het geval is, dan heeft uw evenement naast een evenementenvergunning van de burgemeester, mogelijk ook een natuurvergunning van de provincie nodig. Dat is het geval als uit een stikstofberekening blijkt dat uw evenement stikstofdepositie op een Natura 2000-gebied veroorzaakt en door die stikstofdepositie significante negatieve effecten voor Natura 2000-gebied niet uitgesloten kunnen worden. In die gevallen is een evenement zonder een natuurvergunning van de provincie niet toegestaan, ook niet als u van de gemeente een evenementenvergunning heeft ontvangen.

Op dit moment verwachten wij dat met name evenementen waarbij veel bezoekers van buiten Almere komen, geraakt worden door de stikstofproblematiek. Voor een groot deel van de evenementen zal deze problematiek waarschijnlijk dan ook niet van toepassing zijn. Wij realiseren ons dat dit een hele vervelende gang van zaken is. Helaas is er, zoals gezegd, voor ons ook nog een hoop onduidelijk. Aangezien de provincie het bevoegd gezag voor de natuurvergunning is, is de gemeente ook afhankelijk van hen voor de benodigde informatie. Wanneer er nog vragen zijn, kunt u het beste contact opnemen met de accountmanager evenementen Masja Broeke.

De helpdesk BIJ12 is het eerste aanspreekpunt voor burgers, agrariërs en ondernemers die vragen hebben over stikstof, de toepassing van het nieuwe beleid bij toestemmingsverlening en de AERIUS Calculator. De provincies, of het ministerie dat daarvoor bevoegd is, kunnen vragen beantwoorden over een specifieke vergunning of toestemmingsbesluit.

Er zijn ook inloopspreekuren bij het Ondernemersplein met extra aandacht voor stikstof op onderstaande tijden:

Dinsdagmiddag: 13.00 - 16.30 uur
woensdagochtend: 9.00 - 12.30 uur
Vrijdagochtend: 9.00 - 12.30 uur

Inmiddels is duidelijk dat het bestemmingsplan Poort Buitendijks in de huidige vorm niet verder in procedure kan worden gebracht, hier moeten de natuuronderzoeken over, waarna de  -afhankelijk van de uitkomsten van het rekenwerk- weer hervat kan worden.  Wij verwachten dat het bestemmingsplan De Vaart 123, dat eerder is aangehouden, na een nadere onderbouwing op het gebied van stikstof wel verder in procedure kan.

Wij zijn genoodzaakt om deze maatregelen te nemen omdat wij als gemeente kunnen en moeten bijdragen aan de aanpak stikstofproblematiek, ook in het belang van onze inwoners en ondernemers. Het Rijk heeft de Provincies opdracht gegeven om de aanpak te coördineren en wij trekken samen op met de Provincie.

Wij hebben inmiddels een beleidslijn vastgesteld voor vergunningaanvragen, waarbij wij alle aanvragers voor omgevingsvergunningen ten behoeve van nieuwe bouwwerken, behalve kleine woningbouwprojecten tot en met 5 woningen en verbouwingen informatie moeten aanleveren over de stikstofdepositie. Deze informatie is nodig om te kunnen beoordelen of de vergunning verleend kan worden. Wij hebben intensief contact met de provincie, met als prioriteit het vlottrekken van lopende vergunningaanvragen. De provincie ondersteunt ons ook met expertise en capaciteit, en hun inzet is ons waar mogelijk van oplossingen te voorzien. Natuurlijk zullen wij verder zorgen voor een zo goed mogelijke informatievoorziening voor initiatiefnemers.

Daarnaast rekent een extern ingenieursadviesbureau de mogelijke gevolgen voor evenementen en de Floriade door.

Gezien de grote impact op onze stad, is het zo goed als zeker dat de stikstofproblematiek ook financiële consequenties zal hebben. Omdat nog lang niet alles duidelijk is, is de omvang lastig te concretiseren. Wij zullen de financiële gevolgen waar mogelijk zo goed mogelijk in kaart brengen en hebben in de programmabegroting 2020 een risicoparagraaf opgenomen ten aanzien van de inkomsten uit leges en de grondexploitaties.

Vanwege de nabijheid van stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden, zoals het Naardermeer, De Veluwe en Het Twiske staan ook de ruimte voor woningbouw, evenementen en nieuwe bedrijfsvestigingen in heel Almere sterk onder druk. Veel hangt af van wat er landelijk geregeld gaat worden. De regering heeft eerste stappen gezet in het stifstofdossier. Wij werken intussen intensief samen met de Provincie, die in opdracht van het Rijk de regie voert, en waar mogelijk nemen wij als gemeente ook maatregelen in het belang van onze inwoners en ondernemers.

Uw vergunning is onherroepelijk als binnen de bezwaartermijn van zes weken (of binnen de beroepstermijn van zes weken als de vergunning met een uitgebreide voorbereidingsprocedure is verleend) geen bezwaar (dan wel beroep) wordt ingediend. Zolang bezwaar en beroep mogelijk is, kan in een procedure door belanghebbenden aangevoerd worden dat niet op juiste wijze met stikstofdepositie rekening is gehouden.

Na het onherroepelijk worden van de vergunning is het niet meer mogelijk om de vergunning om die reden in bezwaar te herroepen of in beroep te vernietigen. De provincie heeft als bevoegd gezag voor de Wet natuurbescherming nog wel de mogelijkheid om zelfstandig een oordeel te geven over de vergunningplicht volgens die wet, als stikstofdepositie niet is beoordeeld bij de vergunningverlening.

U kunt een ecologisch adviseur vragen een stikstofberekening te laten maken. De kosten daarvan hangen af van de grootte en complexiteit van het project, en kan daardoor variëren van ongeveer € 1.500, - tot enkele duizenden euro’s.

De initiatiefnemer bepaalt aan de hand van een AERIUS-berekening de stikstofdepositie op Natura 2000 als gevolg van het project. Deze tool is openbaar te raadplegen. Aan de hand van die berekening blijkt of ook een ecologische voortoets nodig is. Uitkomst van de ecologische voortoets kan zijn dat een natuurvergunning nodig is en een zogenaamde “passende beoordeling” moet worden gemaakt.

De Rijksoverheid heeft een stappenplan Toestemmingverlening stikstofdepositie bij nieuwe activiteiten gepubliceerd dat kan worden gebruikt om vast te stellen of het project vergunningsplichtig is onder de Wet natuurbescherming en welke instrumenten ingezet kunnen worden om voor een natuurvergunning in aanmerking te komen. Deze is staat ook op de speciale pagina met informatie over stikstof.

Dit geldt niet voor kleine verbouwingen aan bestaande woningen en woningbouwprojecten tot en met vijf woningen. Voor alle andere lopende en nieuwe aanvragen voor een omgevingsvergunning geldt het wel. Het gaat daarbij in elk geval om aanvragen om omgevingsvergunning voor woningbouwprojecten van meer dan vijf woningen, bedrijven en (maatschappelijke) voorzieningen en de aanleg van infrastructuur.

Het geldt ook niet voor aanvragen waarvoor al een Natura 2000-vergunning in verband met stikstofdepositie van de provincie is verkregen of waarvoor bij de provincie al een aanvraag voor zo’n vergunning is ingediend.

Bij de aanvraag moeten ook stikstofberekeningen worden meegestuurd waaruit blijkt wat de stikstofdepositie op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden is (zoals het Naardermeer of de Veluwe).  

Zowel voor de bouwfase als de gebruiksfase van het aangevraagde project moeten afzonderlijke berekeningen worden gemaakt en ingediend. Dit mogen geen verschilberekeningen (waarbij gebruiksfase en bouwfase van elkaar worden afgetrokken) zijn.

Als uit die berekeningen blijkt dat sprake is van een stikstofdepositie van meer dan 0,00 mol/h/j dan moet ook een ecologische voortoets worden overgelegd. Als daaruit blijkt dat als gevolg van de stikstofdepositie significante verstorende effecten voor één of meer Natura 2000-gebieden niet kunnen worden uitgesloten, dan moet de aanvraag worden uitgebreid met een natuurtoestemming en moet met de aanvraag ook een zogenaamde “passende beoordeling” worden ingediend. Kijk hiervoor bij het antwoord bij de vraag “hoe werkt dat?” en het daar genoemde stappenplan.

In dat geval stuurt de gemeente uw aanvraag door naar de provincie. De provincie gaat dan beoordelen of er een natuurtoestemming verleend kan worden. Die natuurtoestemming van de provincie heeft dan de vorm van een zogenaamde “verklaring van geen bedenkingen”. Zonder die verklaring mogen wij geen omgevingsvergunning verlenen. Op de behandeling van de aanvraag voor de omgevingsvergunning is dan de uitgebreide voorbereidingsprocedure van toepassing. Daarbij geldt een beslistermijn van 6 maanden. Als meteen al duidelijk is dat significante verstorende effecten voor Natura 2000-gebieden niet uitgesloten kunnen worden, dan kan de voortoets overgeslagen worden en meteen een passende beoordeling worden gemaakt.

Als bij een aanvraag voor een omgevingsvergunning deze gegevens ontbreken, dan zal de gemeente de aanvrager in de gelegenheid stellen die gegevens binnen een nog te bepalen termijn alsnog in te dienen. Mocht de aanvrager van die mogelijkheid geen gebruik maken, dan kan de aanvraag buiten behandeling worden gelaten.