Op sommige plekken in Almere kan materiaal uit de oorlog in de bodem zitten dat nog kan ontploffen (ontplofbare oorlogsresten). Dat kan gevaarlijk zijn als je gaat graven of heien. Daarom heeft de gemeente een kaart gemaakt waarop je kunt zien wat het risico op oorlogsresten is in een gebied en daarvoor regels opgesteld.
Ontplofbare oorlogsresten zijn explosieven die zijn overgebleven uit de Eerste, en vooral Tweede Wereldoorlog. Bijvoorbeeld bommen en granaten.
De Flevopolder was toen nog water. Er zijn rondom de Eerste Wereldoorlog schietoefeningen gehouden in het gebied waar nu Almere ligt. Daar zijn ook luchtgevechten geweest en bommen afgeworpen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Bij de drooglegging van de polders zijn veel van deze ontplofbare oorlogsresten al opgeruimd. De plekken waar dat is gebeurd zijn niet goed opgeschreven. Daardoor is niet zeker wat er nog precies in de bodem ligt.
Bij veel projecten doen we vooraf grondonderzoek. Daar hoort meestal een onderzoek bij naar ontplofbare oorlogsresten (OO), ook vaak niet gesprongen explosieven (NGE) genoemd. Om te voorkomen dat iedere partij elke keer opnieuw onderzoek moet doen, is er voor heel Almere historisch vooronderzoek gedaan namens de gemeente Almere.
Het resultaat van dit onderzoek hebben we opgenomen in de bodembelastingkaart ontplofbare oorlogsresten. Op deze kaart is te zien wat het risico is om niet-ontplofte oorlogsresten te vinden in een gebied. Er zijn 3 gebieden: hoog verdacht (groot risico), verdacht (gemiddeld risico) of onverdacht (heel laag risico).
De gemeente heeft regels gemaakt: de beleidsregel Omgaan met Ontplofbare oorlogsresten (pdf, 877 Kb). Daarin staat per gebied wat je moet doen als je bijvoorbeeld wilt gaan bouwen.
De oorlogsresten liggen tussen de 0,5 en 1 meter diep in de oude zeebodem. Daarover is in Almere een dikke zandlaag gelegd, die tussen 1,5 en 2 meter dik is.
Zolang je niet onder deze zandlaag graaft, hoef je geen maatregelen te nemen. Maar sommige werkzaamheden kunnen dieper gaan dan de zandlaag. Bijvoorbeeld een aanbouw bouwen of een schutting plaatsen. In sommige gebieden (rood op de bodembelastingkaart) kunnen dan extra maatregelen nodig zijn.
Je bent als grondeigenaar of opdrachtgever verantwoordelijk voor het onderzoek en het nemen van goede maatregelen. Dat betekent ook dat je een aannemer moet wijzen op de bodembelastingkaart. De aannemer moet veilig (kunnen) werken.
Om dit ook juridisch goed vast te leggen, heeft de gemeente voor de rode gebieden op de kaart een apart bestemmingsplan gemaakt.
In gebieden met veel gebouwen moet een gespecialiseerd bedrijf het onderzoek doen. Er zitten dan namelijk veel dingen in de grond die het onderzoek kunnen verstoren, bijvoorbeeld kabels en leidingen. Het kan zijn dat de grond laag voor laag wordt afgegraven.
Onderzoek kost geld, de grondeigenaar betaalt hiervoor. Maar de gemeente heeft een regeling waarmee inwoners 68% van de kosten terug kunnen vragen bij het Rijk. Je moet dan wel vooraf een overeenkomst met de gemeente sluiten. De gemeente doet namelijk de aanvraag. Er is geen zekerheid dat de aanvraag goedgekeurd wordt.
De andere 32% van de kosten blijft altijd voor rekening van de grondeigenaar. Er is wel een regeling waarmee je een voorschot van maximaal € 5.000 kunt krijgen, zodat het werk kan worden uitgevoerd. Het geld betaal je na het werk terug.
Een onderzoek geeft geen 100% zekerheid dat er niet toevallig ergens iets kan worden gevonden. Daarvoor heeft de gemeente het “Protocol Toevalsvondst” opgesteld. Hiervoor is een poster beschikbaar die je kunt opvragen.
De gemeente is niet verplicht oorlogsresten actief op te sporen of te ruimen. Kosten voor het ruimen van oorlogsresten zijn altijd voor de gemeente.
Bij het verkopen van nieuwe bouwgrond laat de gemeente Almere wel onderzoek uitvoeren. Als er oorlogsresten worden gevonden, ruimt de gemeente deze op. Voor gebieden die al bebouwd zijn ligt dat anders.
Ondanks een onderzoek kan het zijn dat er toch oorlogsresten worden gevonden. Daarvoor heeft de gemeente het Protocol Toevalsvondst gemaakt. Hiervoor is een poster beschikbaar die je kunt aanvragen.
Heb je naar aanleiding van deze tekst nog vragen, stuur dan een e-mail naar clusterveiligheidengezondheid(at)almere.nl. Wij helpen je graag verder.
