Draagconstructies

Met bouwwerken in traditionele bouw bedoelen we de bouwplannen die opgetrokken worden met kalkzandsteen- of betonwanden en betonvloeren.

De aandachtspunten hierbij zijn:

• Stabiliteit: zijn er genoeg (dwars)wanden aanwezig en zijn deze in verband gemetseld met dragende wanden? Wordt de kantelveiligheid van deze (dwars)wanden voldoende gewaarborgd tegen de optredende horizontale belasting voortkomend uit wind?
• Partiële stabiliteit, bijvoorbeeld: bij aanwezigheid van smalle penanten met hoge drukkrachten dient uitknikken voorkomen te worden.

Bij bouwplannen in houtskeletbouw worden de wanden en vloeren in hout uitgevoerd. In verband met ‘duurzaam bouwen’ wordt deze methode steeds vaker toegepast. De ervaring heeft geleerd dat bij toepassing van deze methode extra aandacht moet worden besteed aan de volgende constructieve zaken.

De aandachtspunten hierbij zijn:

• Om de stabiliteit te waarborgen dient in alle windrichtingen (tot het dak) voldoende gesloten wanden (of portalen van voldoende sterkte en stijfheid) toegepast te worden. De krachten uit de windbelasting dienen door middel van doorkoppel-verbindingen van de wanden / vloeren naar de fundering geleid te worden. De praktijk leert dat de afmetingen van de benodigde wanden veelal onderschat worden!
• Bovenstaande houdt in dat in een vroeg stadium (tijdens de omgevingsvergunning) de bevestigingsmiddelen bepaald dienen te worden, welke onderdeel zijn van de hoofddraagconstructie en de stabiliteit. De verbindingen dienen vooral op hun haalbaarheid getoetst te worden.
• Een houtskeletbouw-woning is een relatief lichte woning. Van de stabiliteitswanden dienen de bezwijkmechanismen schuiven, schranken en kantelen gecontroleerd te worden (let op de combinatie van 0,9 x permanente belasting en 1,35 x windbelasting) teneinde op- of omwaaien van de gehele woning te voorkomen.
• De doorkoppelankers op verdiepingsniveau en de verankering met de fundering dienen gecontroleerd te worden en duidelijk op tekening vermeld te zijn.
• Houtberekeningen zijn niet eenvoudig en dienen te geschieden door een ervaren houtconstructeur. Dit zal de kans vergroten dat de omgevingsvergunning sneller tot een akkoord kan leiden.

In het “Handboek Houtskeletbouw”, uitgave van Stichting Bouwresearch en Centrum Hout (editie februari 2012), worden verschillende voorbeelden gegeven van houtskeletbouwberekeningen en principedetails.

Bouwplannen van staalskelet zijn gebouwen waarvan eerst het stalen frame wordt neergezet, welke uit walsprofielen bestaat. Vervolgens wordt dit ingevuld met hout / kalkzandsteen / beton. Het voordeel hiervan is dat de hoofddraagconstructie van staal ook de stabiliteit kan verzorgen, d.m.v. windverbanden of momentvaste verbindingen. De rest van de materialen is dan ‘invulling’.

De aandachtspunten zijn:

• Detaillering van de verbindingen met de fundering. Als er grote trekkrachten aan de fundering overgedragen dienen te worden, moeten er ingestorte ankers in de fundering toegepast worden. Het ankerplan en maatvastheid tijdens de uitvoering is dan belangrijk.
• Detaillering van de momentvaste verbindingen van de staalconstructie.
• Bij een ‘lichte invulling’ (hout) is, naast de bepaling van de maximale drukkrachten, voor de bepaling van de trekkrachten op de fundering de combinatie 0,9 x permanente belasting en 1,35 x windbelasting belangrijk.

De ontwikkelingen staan niet stil, er worden doorlopend nieuwe draagconstructie-systemen op de markt gebracht, bijvoorbeeld lichte draagconstructies (dunwandige staalprofielen) in combinatie met zware vloerconstructies.

Als gekozen wordt voor een relatief nieuw systeem, dan dienen de volgende aandachtspunten in acht worden genomen:

• Zijn er CE-markeringen / kwaliteitsverklaringen van de producten, in combinatie met de draagstructuur, aanwezig?
• Daarnaast: vraag referentieprojecten op. Zijn er al eerder gebouwen met dit type draagconstructie vergund en gebouwd (evt. in andere gemeenten)?
• Is het ontwerp wel geschikt voor dit systeem?
• Draagconstructie-systemen uit het buitenland kunnen hier niet
• zonder meer toegepast worden, in verband met andere voorschriften. Bijvoorbeeld de hoogte van de voorgeschreven windbelasting is in Nederland hoger dan in het binnenland van Europa.
• Bij twijfel: neem vóór de opdrachtverstrekking / aanvraag omgevingsvergunning contact op met een constructeur van de gemeente Almere voor vooroverleg (zie hoofdstuk 6).
• Uit bovenstaande valt op te maken dat niet ieder ontwerp in alle materialen uitgevoerd kan worden.
• Van bouwwerken met bijvoorbeeld weinig (dwars)wanden en grote open gevels dient goed naar de stabiliteit gekeken worden. Het is dan wellicht niet mogelijk om de stabiliteit door houtskeletbouw te realiseren. Er dienen dan aanvullende stabiliserende voorzieningen aangebracht te worden (bijvoorbeeld stalen portalen).